Industrialne, baskijskie Katowice, położone w malowniczej dolinie. Bilbao swój sukces turystyczny zawdzięcza jednej futurystycznej budowli z blachy tytanowej i szkła. Do tej pory „efekt Guggenheima” omawia się jako case study ruchu taktycznego miasta, które w 1997 roku dźwignęło się w ten sposób z głębokiego kryzysu społecznego i ekonomicznego.
Przeciętny turysta wstępuje bowiem do Bilbao właściwie tylko po to, by obejrzeć Muzeum Guggenheima. Zaprojektowane przez Franka Gehry’ego gmach odwiedza rocznie około miliona osób. Większość turystów fotografuje się przed wejściem do muzeum, gdzie stoją dwie emblematyczne dla Bilbao rzeźby Jeffa Koonsa – dwunastometrowy pies z jednej strony i kolorowy bukiet szklanych tulipanów z drugiej.
W Bilbao zresztą nie brak dzieł innych architektonicznych sław. Jest Azkuna Zentroa, dawna winiarnia przekształcona przez Philippe’a Starcka w centrum kultury i rozrywki, oraz szklane tuby wejść do metra, zaprojektowane przez Normana Fostera.
Co zjeść w Bilbao?
Do Bilbao warto się wybrać choćby z powodu „txikiteo” (czyt.: czikiteyo), czyli wędrówki od baru do baru w poszukiwaniu alkoholu i pintxos, baskijskiej odmiany tapas. Pintxos! To małe przekąski często ułożone na kromce pszennego pieczywa.
Kiedyś w barach z pintxos spotykali się wyłącznie mężczyźni, by przy cydrze i winie rozprawiać na tematy polityczne. A tych nie brakuje od XVI wieku, kiedy to Kraj Basków znalazł się pod panowaniem Hiszpanii. Baskowie cieszą się statusem autonomii dopiero od 1979 roku.
Spróbujcie krokietów z beszamelem, krabów i kalmarów z głębokiego tłuszczu, kaszanek, smażonych anchois, ziemniaczanych tortilli, a także różnych form dorsza. Najbardziej znany to ten al pil pil (po baskijsku bakailaoa pil pilean) w żółtym i gęstym od oliwy, papryki i czosnku sosie. Warto przed wyjazdem opanować podstawowe słownictwo, bo w restauracjach i barach menu jest tylko w języku hiszpańskim i baskijskim.
Gdzie zjeść w Bilbao?
Bar i restauracja Rio Oja przy Calle Perro 6
To wielki bar skupiający życie towarzyskie miasta. Kontuar, który wyłożono zabawnymi, malowanymi w symbole Bilbao kafelkami, jest wypełniony stałym i wyjątkowo udanym repertuarem klasycznych dań. Spróbujcie jadanych w całej Hiszpanii callos, czyli flaków po madrycku, wołowo-wieprzowych klopsów albondigas i reszty przebojów, takich jak dorsz w żółtym sosie pil pil czy smażone anchois.
Bar i restauracja Rotterdam przy Calle Perro 6
Mieści się dosłownie za ścianą Rio Oja. To mniejsze i bardziej kameralne miejsce z charyzmatycznym barmanem, którego liczne portrety wiszą na ścianie za jego plecami. Kontuar Rotterdamu okupują gawędzący z nim starsi ludzie, sąsiedzi i znajomi, sączący miejscowy cydr i wina. Warto rozepchnąć się pomiędzy nimi łokciami, podsłuchać rozmów i zorientować się, co znajduje się w cazuelach, charakterystycznych glinianych naczyniach schowanych w gablotach baru.
Ja próbowałam tu po raz pierwszy chipirones tinta, czyli kalmarów w czarnym, blikującym sosie z własnego atramentu, i rozpłynęłam się w zachwycie nad nimi. Ten mieniący się jak szmaragd i czarny jak noc sos otrzymuje się ze zmiksowanych, duszonych wcześniej pomidorów, zielonej i czerwonej papryki, cebuli i czosnku, zmieszanych na koniec z sepią.
Raz zajrzałam tu na zupę rybną, która uleczyła mnie skutecznie po jakichś kulinarnych ekscesach (sopa pescado). Jeść można, stojąc przy barze lub siedząc przy stoliku – ta druga opcja, jak wszędzie, jest oczywiście droższa.
Bar pintxos Gure Toki przy Plaza Nueva 12
Zlokalizowany w samym rogu pięknego placu, dysponuje również ogródkiem z widokiem na leniwe życie placu. Tu zjadłam najciekawsze i najsmaczniejsze pintxos w Bilbao, podane w nieco bardziej nowoczesny sposób niż w innych barach, ale wciąż bazujące na podstawowych dla tych przekąsek produktach. Zajrzyjcie do Gure Toki koniecznie i spróbujcie przede wszystkim sopa queso idiazábal huevo – kremowej zupy na bazie sera idiazábal i śmietany, podawanej z płynnym żółtkiem, a także bezskorupkowych krabów i klasycznych chrupiących kalmarów z głębokiego tłuszczu.
Bar Marzana przy Martzana Kalea 16
Niedaleko Mercato Della Libera Bilbao, dużego targu z owocami morza, rybami oraz pintxosami, nad samą rzeką, po przekątnej mieści się małe zagłębie restauracyjne z pięknym widokiem na miasto. Szczególnie przyjemnie jest zakończyć tu dzień – siedząc z kieliszkiem wina na chodniku i spoglądając na piękną panoramę miasta rysującą się po drugiej stronie rzeki.
Bar Muga przy Muñoz Maria Kalea 8
Kultowy bar dla środowiska muzycznego, przed którym zawsze ktoś występuje. Można więc sącząc piwo załapać się na darmowy koncert.
Bar Ormaetxe na starówce Casco Viejo
Co wieczór miejscowe zawadiaki grają tu w specyficzną grę. Próbują wcelować żetonami w otwarty pysk żaby z brązu, rzeźby, która przysiadła przed wejściem do baru. Do wygrania jest darmowa kolejka cydru. Zawody w żabę trwają od lat i jest paru graczy, którzy tak opanowali tę sztukę, że co wieczór niemal upijają się na koszt firmy.
Blisko Bilbao
Z Bilbao łatwo się dostać nad samą Zatokę Baskijską – wystarczy wsiąść w metro i wysiąść na stacji Sopelana. Z San Sebastian zaś blisko już do malowniczej Getarii słynącej z połowu turbotów. W miejscowości Algorta zaś, z przepięknym, zabytkowym portem, zjedliśmy jeden z lepszych obiadów podczas całej naszej wycieczki. Arantzale Taberna (Portu Zaharra, 3) ma parę asów w rękawie, między innymi ośmiornicę po galisyjsku, ślimaki morskie, pudding z ryby skorpiona i mule z sosem paprykowo-pomidorowym. Zostawiam wam te zdjęcia poniżej na deser.
